Table of Contents
1. Stresle başa çıkma becerisi ve yetersizliği
Bu bölümde, stresle nasıl başa çıktığımızı daha iyi göstermek için iki resim sergiledik. Aşağıdaki resimde, 4 büyük yük taşıyan bir adam gösteriyoruz.
Adamın taşıdığı yüklerin her biri, yaşamda aşağıdaki sorunlarla ilgilidir :
-
- Kızının derslerini ihmal etmesi
- Eşle kavgalar
- Hasta oğul
- Finansal zorluklar
Bilinçaltı zihin, belirli bir seviyeye kadar kaygıyı kaldırabilir. Bu, karşılaşılan sorunların miktarına, yoğunluğuna ve süresine bağlıdır. Şekil 1A’da gösterildiği gibi, bu kişi, şu anda karşılaştığı yaşam sorunlarının miktarı ile birlikte davranışlarını koruyabilmektedir.
- Kızının derslerini ihmal etmesi
- Eşle kavgalar
- Hasta oğul
- Finansal zorluklar
- Bardağı taşıran son damla – Terfi almamak / Cep telefonunu kaybetmek
Şekil 1B’de gösterildiği gibi, terfi almamak gibi ek sorunlar nedeniyle kaygı bu noktadan daha da yükseldiğinde, stresin klinik belirtileri ortaya çıkmaktadır. Burada, ‘terfi almamak’, kişiyi depresyon gibi negatif bir ruh haline iten ‘bardağı taşıran son damla’ haline gelir. Bu deyimin ifade ettiği olay, kişinin kişiliğine bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir. Bu, terfi almamak gibi daha büyük bir şey veya cep telefonunu kaybetmek gibi daha küçük bir şey olabilir. Her iki olay da kişiyi bir dönüm noktasına götürebilir ve onu depresyon durumuna itebilir. Bir dışarıdan bakan, kişinin tepkisinin olaya orantısız olduğunu düşünebilir. Ancak görmedikleri şey, ‘son damla’ dan önce gerçekleşen olaylar dizisi ve sorunların katmanlaşmasıdır, bu da nihayetinde kişiyi uçuruma doğru itmektedir.
2. Hayatımızdaki stresi yönetme kapasitemizi ne etkiler?
Bir kişinin kaygıyla yüzleşme kapasitesi, strese karşı ne kadar enerjisi olduğuna bağlıdır. Kişilik kusurları ve tamamlanmamış işler olduğunda, mevcut zihinsel enerji azalır.
- Daha önce de belirttiğimiz gibi, kişilik kusurları arasında öfke, korku, tembellik, kararsızlık, yalan söyleme ve kötümserlik gibi özellikler yer alır. Bu tür istenmeyen özellikler gün boyunca düşüncelerimizi tüketerek zihinsel enerjimizi çalar.
- Tamamlanmamış işler, geçmişteki hoş olmayan olayları ifade eder, kişi bunlardan hala korkar ve bunlar ona kaygı verir. Örneğin, bir öğrenci sınavda başarısız olduğunda, bu ona şiddetli kaygı ve depresyon yaşattı. O zaman nasıl acı çektiğini hatırlıyor ve hayatında tekrar başarısız olursa geçmişte olduğu gibi acı çekebileceğinden korkuyor. Bu yüzden aklı tamamlanmamış işlerle meşgul olmaya devam ediyor. Tamamlanmamış işler ayrıca zihni hayattaki stres ve baskıya belirli bir şekilde tepki vermeye şartlandırır. Aynı örneği ele alırsak, depresyona neden olan bir sınavdaki başarısızlık, kişinin hayatın diğer alanlarındaki başarısızlıklara da depresyon veya bağımlılık şeklinde tepki vermesine neden olabilir. Uzun bir yapılacaklar listesi de baskıya neden olabilir ve tamamlanmamış işlere katkıda bulunabilir.
Bu nedenle, birçok kişilik kusuru ve bazı tamamlanmamış işler olduğunda, istenmeyen nitelikler ve tamamlanmamış işler tarafından oluşturulan kaygıyı nötralize etmek için daha fazla zihinsel enerji kullanılır. Sonuç olarak, farklı kişilerde aynı strese karşı değişen miktarda enerji mevcuttur. Bu nedenle, bir kişinin hayattaki stresle başa çıkma yeteneğinin olmaması ve mutsuzluğunun nedenleri, esas olarak kişiliğindeki temel istenmeyen nitelikler ve geçmiş olaylar veya tamamlanmamış işler nedeniyle oluşan kaygıdan kaynaklanmaktadır.
3. Stresin nedeni olarak kişilik
Anlaşılması gereken başka bir önemli nokta, bir durumun kendi başına stresli olmadığıdır, kişinin onu nasıl gördüğüne bağlıdır. Bir kişinin bir durumu nasıl gördüğü kişiliğine bağlıdır, örneğin bir partiye katılmak çoğu insanın hoşlandığı bir olaydır, ancak içe kapanık bir kişi için bir partiye katılmak stresli bir olay haline gelir. Aşağıdaki tablo, kişilikteki istenmeyen niteliklerin bir durumu stresli hale getirmesine ilişkin birkaç örnek vermektedir.
| İstenmeyen kişilik kusuru | Stres kaynağı olan durum |
|---|---|
| 1. Kendine güvensizlik | İş görüşmesine gitmek, zorlu bir iş durumu |
| 2. Duygusallık | Birinin büyükannesi tarafından hediye edilen bir yüzüğü kaybetmek |
| 3. Utanma | Karşı cinsiyle konuşmak |
| 4. Duygusal Olma / Beklenti | Aile üyeleri veya yakın arkadaşlarla tartışmak |
Özetle, daha az kişilik kusuru ve daha az egosu olan insanlar, daha yüksek seviyelerdeki stresli durumlarla daha iyi başa çıkabilirler.Tersine, birçok kişilik kusuru olan insanlar, herhangi bir stres türüyle daha erken çökebilirler.
