Table of Contents
1. Kendini analiz etmeye giriş
Hepimizin bir kişiliği vardır ve hepimizin, bazıları daha fazla, bazıları daha az olmak üzere, çeşitli seviyelerde kişilik kusurları vardır. 2.1. bölümünde – Kişisel gelişimin ilk adımı olarak öz farkındalık – daha iyi bir insan olmak için kişinin kişilik kusurlarını fark etmesinin ne kadar önemli olduğunu tartıştık. Ancak kendini anlamak kolay değildir ve bir kişinin kişiliğinin ve zihninin doğasını çözmek, hele ki kişilik kusurlarını giderme üzerinde çalışmak aylar sürebilir. Kendini objektif olarak analiz etmek oldukça zor olabilir ve gelişmesi zaman alabilen bir yetenektir, kişinin kendisi hakkında objektif ve dürüst olması gerekir. Ayrıca kişinin gerçek zihinsel durumunu anlama arzusuyla da bağlantılıdır.
Önceki bölümde, yanlış yaptığınız veya olumsuz bir reaksiyon verdiğiniz çeşitli olayları ve durumları nasıl belgeleyebileceğinizi paylaştık. Bu, kendiniz hakkında veri toplamanın ilk adımıdır. Çeşitli yanlışlarınızı belgeledikten sonra, yanlışlarınızı analiz etmenin nasıl yapılacağına dair sonraki adımlara hazırsınız. Bu bölümde ve sonraki birkaç bölümde, bu sonraki adımları açıklıyoruz. Bir yanlışın kök nedenini analiz etmenin ve değerlendirmenin yanı sıra şiddetini/ağırlığını anlama konusunda bir çerçeve sağlayacağız.
Bu makalede, indirilebilir Kişilik Kusuru Giderme Tablosundaki D, E ve F sütunlarına göre yanlışları nasıl analiz edeceğinizi tartışacağız.
2. D Sütunu – Bir yanlışın şiddetini nasıl değerlendirebiliriz?
D sütununa geçmeden önce şiddetin nasıl değerlendirilebileceğiyle ilgili çeşitli parametreler hakkında size bazı temel bilgiler vermek istiyoruz. Parametreler şunlardır:
- Kişilik özelliğinin veya karakteristik özelliğinin doğası:Burada, kişilik kusurunun doğasından bahsediyoruz.
- Kusurların şiddeti/gücü:Bu, kusurun yoğunluğunu ifade eder.
- Kişilik kusurunun momentumu:Bu, kişilik kusurunun bir kişiyi ne kadar hızlı hareket etmeye veya reaksiyon vermeye itebileceğini ifade eder. Ayrıca reaksiyonun süresini de ifade edebilir.
- Kişilik kusuru ne kadar süredir mevcut? Temel mi yoksa ikincil istenmeyen bir özellik mi? :
- Temel istenmeyen bir kişilik özelliği, örneğin ergenlik döneminden beri uzun yıllardır yaygın olan bir kişilik kusurunu ifade eder. Bunlar genellikle bir kişinin kişiliğine yerleşmiş özelliklerdir.
- İkincil istenmeyen bir özellik, sevilen birinin kaybı, bir sınavda başarısızlık veya depresyon gibi bir zihinsel hastalık hadisesi gibi önemli bir olumsuz olaydan sonra ortaya çıkabilir. Ancak, bir kişi bu tür kusurlardan çıkamazsa, zamanla bu ikincil kusurlar da onun kişiliğinin bir parçası olarak görülebilir. (Ref: Psikoterapi Kişilik Kusuru Modeline göre Hipnoterapide Geçici Özellikler.)
- Çevremizdeki insanlar ve toplum üzerindeki etkisi.
Sadece bir karakteristiğin/kişilik özelliğinin belirli bir niteliği (doğası) ve niceliği (tezahür sıklığı) olduğunu değil, aynı zamanda momentum veya kuvvete sahip olduğunu da düşünürüz. Bu nedenle, bazı özelliklerin momentumu zaman faktörüne göre değerlendirilebilir. Yukarıdakilere birkaç örnekle bakalım ve daha anlaşılır hale gelecektir.
Örnek 1: Alkolik (Fiziksel düzeyde)
| Parametre | Açıklama |
| Kişilik özelliğinin doğası | Viski içmek |
| Kişilik özelliğinin miktarı | Günde 8 kadeh viski içiyor |
| Kişilik özelliğinin momentumu | Yarım saat içinde 8 kadeh içiyor |
| Temel mi? İkincil mi? | Geçmiş 20 yıldır var olan bir alışkanlık – bu nedenle kişiliğine yerleşmiş olduğu için ‘temel’ olarak kabul edilir. |
| Başkaları üzerindeki etkisi | Yüksek – Bazen şiddetli davranışlara yol açar |
Örnek 2: Çabuk öfkelenen kişi (Zihinsel düzeyde)
| Parametre | Açıklama |
| Kişilik özelliğinin doğası | Çabuk öfkelenen |
| Kişilik özelliğinin miktarı | Çok çabuk öfkelenen |
| Kişilik özelliğinin momentumu | Öfkesi kışkırtıldığında saatlerce çabuk öfkelenmeye devam eder. |
| Temel mi? İkincil mi? | İkincil – Çabuk öfkelenme, 1 yıl önce işini kaybettikten sonra arttı ve o zamandan beri iş bulamadı. |
| Başkaları üzerindeki etkisi | Yüksek – Aile içinde ve arkadaşlarıyla huzuru bozar. |
Bir kişinin kişiliğindeki bazı özellikler diğerlerini artırabilir veya yok edebilir, örneğin bir kişinin aklı ve/veya alkolün sağlık için kötü olduğunu bilmesi, alkole olan ‘beğenme’ yi değiştirebilir ve azaltabilir.
Yukarıdaki örneklerden görebileceğiniz gibi, bir kişi eylemlerinin ve reaksiyonlarının şiddetini, momentumunu ve etkisini analiz edebilir ve belirleyebilir. Bunu günlük KKG tablosunda kaydetmek için, örnek günlük KKG çalışma sayfasındaki tabloda D sütununu oluşturduk. D sütununu aşağıdaki gibi seçeneklerle doldurabilirsiniz.
| Reaksiyon | Eylem | Her ikisi (Eylem ve Reaksiyon) |
| Birkaç dakika | Ara sıra | Az şiddetli |
| Birkaç saat | Bazen | Çok şiddetli |
| 1 gün | Sıkça | |
| Bazı günler | Kronik | |
| Haftalar | ||
| Aylar |
Kişilik kusurlarından kaynaklanan yanlışların şiddetini analiz ederek, hangi kişilik kusuru üzerinde öncelikli olarak çalışılacağına daha iyi karar verilebilir. Ayrıca, bir kişilik kusurunu aşmanın ne kadar sürebileceğine dair de bir göstergedir. Aşağıdaki resimde, hangi kişilik kusuru üzerinde önce çalışılması gerektiğine nasıl karar verileceğini paylaşıyoruz.
Yüksek şiddete sahip ve diğer insanları etkileyen kişilik kusurları mümkün olan en kısa sürede ele alınmalıdır. Bazı durumlarda, bir kişinin kişilik kusurunun etkisi milyonları etkileyebilir ve böylece kişinin negatif kaderini (karma) katlanarak artırabilir. Örneğin, yozlaşmış bir politikacı kişisel çıkar hırsı nedeniyle bir ulustan çaldığında, etki çok daha büyüktür.
Eğer bir kişi herhangi bir nedenle en ciddi kişilik kusuru üzerinde çalışamıyorsa, o zaman daha az ciddi bir kişilik kusuruyla başlayabilir ve daha sonra daha derin köklü kusurları aşmaya çalışabilir.
3. E Sütunu – Süregelen sorun
E sütununda, meydana gelen bir olayın/reaksiyonun sizin durumunuzda uzun süreli bir sorun olup olmadığını vurgulama fırsatınız var. Cevaplar basit bir ‘evet’ veya ‘hayır’ olacaktır.
Örneğin, son on yıldır kendinizde ‘bir meslektaşınız övüldüğünde kıskançlık duygusu’ gibi bir reaksiyon gözlemlediyseniz, E sütununa bu reaksiyonu ‘Evet’ olarak kaydedebilirsiniz.
B sütununda belirtilen olaya karşı ‘Evet’ yanıtını vererek, kendiniz için bu tür olayların size veya başkalarına uzun yıllar boyunca bir dereceye kadar acı vermiş olabileceğini vurgulamış olursunuz. Bu sütun, önceki ‘şiddet’ konusundaki D sütunuyla ilişkilidir ve birinin yanlışlara neden olan bir kişilik kusurunun yoğunluğunu ve ne kadar süredir rahatsızlık verdiğini anlamasına yardımcı olur.
Alternatif olarak, uzun süreli bir sorun değilse, E sütununu ‘Hayır’ olarak cevaplayabilirsiniz.
4.F Sütunu – Yanlışı kim fark etti?
Bu sütunda, yanlışınızı kimin fark ettiğini belirtme fırsatınız var. Temel olarak iki seçenek vardır: başkaları ve kendiniz.
Bu önemlidir, çünkü kişinin kendi kendini farkındalık düzeyini anlamasına yardımcı olur. Başkaları, sizden daha fazla yanlışınızı fark ediyorsa, bu bir endişe kaynağı olabilir, çünkü eylemlerinizin ve reaksiyonlarınızın farkında olmadığınızı ve başkaları üzerindeki etkilerinin farkında olmadığınızı gösterir.
Bunun yanı sıra, bu sütuna yanlışınızı fark eden kişilerin kesimini de kaydedebilirsiniz: aile, arkadaşlar, meslektaşlar, diğer arayışta olan kişiler veya patronunuz. Günlük olarak sizinle etkileşimde bulunan insanların yanlışlarınızı gözlemleme olasılığı daha yüksektir. Eğer onların size kızdığını veya yaptığınız veya yapmadığınız bir şey hakkında bir yorum yaptığını görürseniz, dikkatli olun. Bu geri bildirime objektif olarak bakarsanız, aslında size kendiniz hakkında bir şeyler söylediklerini göreceksiniz. Hatta onlarla aynı fikirde olmasanız bile, bu onların gözünde bir yanlış olarak kabul edilir, bu yüzden en iyisi bunu not alıp içinize dönmenizdir. KKG sürecine alıştığınızda, sık sık etkileşimde bulunduğunuz insanlara gidip, geliştirebileceğiniz konularla ilgili fark ettikleri herhangi bir şey olup olmadığını sorabilirsiniz. Onlardan sizi yetersiz hissettikleri durumların belirli örneklerini vermelerini isteyebilirsiniz. Satsang‘a katılmaya ve bir tür Satsēva yapmaya başladığınızda, KKG sürecine daha aşina olan arayışta olan kişiler sizi gözlemleme ve kendinizi geliştirebileceğiniz alanları belirlemenize yardımcı olma fırsatına sahip olur.
Devamı için bkz. Kendini analiz aracı – KKG tablosu (2. Bölüm)
