Saadet tanımı
Saadet, mutluluğun çok ötesinde yer alan en üst düzey bir haldir. Genel olarak bahsettiğimiz mutluluk bir şekilde dış dünyayla ilişkilidir. Saadet ise, tanıma göre ruhla ilgili bir deneyimdir ve dışsal uyaranlara bağlı değildir.
Hayatta bizi mutlu eden her şeyin aynı zamanda mutsuz etme potansiyeli olduğunu görürüz. Bunu daha iyi anlamak için, mutluluğu deneyimleyebileceğimiz araçları incelememiz gerekir.
Bunlar:
- Beş duyu: Bunlar dokunma, tatma, işitme, koklama veya görme deneyimleri aracılığıyla elde ettiğimiz zevklerdir.
Örnek: Dondurmayı seven bir kişi dondurmacıya gitmeyi arzu eder. İlk dondurma her zaman en iyisidir. Daha fazla yedikçe, ilk yediğinden aldığı zevk azalmaya başlar, ta ki 7. veya 8. dondurmada fiziksel olarak rahatsız hissedene kadar. Dolayısıyla dondurmadan alınan zevk uzun süreli sürdürülemez. Bunu hayatta arzuladığımız herhangi bir nesneyle ilişkilendirebiliriz – nesneden aldığımız mutluluk zirveye çıktıktan sonra azalmaya başlar.
- Zihin: Kişinin duygularıyla bağlantılı olan düşünce kısmıdır (duygularımız ve düşüncelerimiz birbirine bağlıdır – mutsuz düşünceler mutsuz duygulara ve tersi). Zihin aracılığıyla elde edilen zevk, beş duyudan elde edilenden çok daha üstündür.
Örnek: En keyifli his ne olabilir? Muhtemelen âşık olma deneyimi olurdu. Öyleyse birbirine âşık olan ve hayatlarını birbirlerinden ayrı geçirmeyi hayal bile edemeyen iki kişiyi ele alalım. İlişkileri evliliğe dönüştüğünde, mutluluklarının zirvesinin sürdürülemediğini görürüz. Her iki taraf da diğerini farklı bir şekilde görmeye başlar ve zamanla kimsenin kendilerini bu kadar incitemeyeceğini veya kızdıramayacağını, aynı zamanda bu kadar sevindiren eşlerinden başkasının olmadığını fark ederler!
- Akıl: Bu, karar verme ve muhakeme yeteneğimizdir. Zihinsel olarak elde edilen mutluluğa göre nitelik ve nicelik olarak üstün bir zevk deneyimlemeyi sağlar.
Örnek: Yıllardır araştırmalara kendini adamış bir bilim insanını ele alalım. Diyelim ki bir gün, insanlığı yüzyıllardır şaşırtan bir bilmece çözüm buluyor – elbette ki sevinçten uçuyor. Fakat alkışlar dindikten sonra bu coşkusuna ne oluyor? Artık zirvede değil – hatta huzursuz, çünkü keşfedeceği yeni bir şeylerle kendini meşgul etmesi gerekiyor. Daha kötüsü, bu büyük keşfin (örneğin: enerji formülü E=mc2) atom bombasıyla insanlığın yok edilmesinde kullanıldığını öğrendiğinde derin bir umutsuzluğa düşebilir.
Bu diyagram, her bir araç (yani 5 duyu, zihin ve akıl) aracılığıyla algıladığımız mutluluğun nitelik olarak giderek daha iyiye gittiği ve aynı zamanda daha uzun sürdüğünü göstermektedir.
Ancak, ruhtan gelen Saadeti deneyimlediğimizde, bunun en üstün kalitede bir mutluluk olduğunu ve sonsuza kadar sürdüğünü anlarız. Saadet sözlerle tarif edilemez, yaşanması gerekir.
Kelimelerin sınırlılığını göstermek için şeker tadını örnek alalım. Dili olmayan birine şekerin tatlılığını sözlerle açıklamanın bir yolu var mı? Hayır! Şekerin tadı deneyimini bize verebilecek hiçbir kelime bulamayız. Tıpkı Saadet gibi, tatlılık da anlaşılmak için deneyimlenmelidir. Manevi uygulama, Saadetin ne olduğunu deneyimlemenin ve anlamanın tek yoludur.