Seçtiğimiz manevi uygulamanın manevi kapasitemize veya manevi seviyemize göre olup olmadığını kontrol etmeliyiz. 3. sınıfı geçen bir öğrenci, sürekli olarak sadece 3. sınıf ders programını okuyorsa, 4. sınıf sınavlarına giremez.
Bu yüzden de spiritüel arayışçılar, spiritüel pratiğin bir seviyesinde sıkışıp kalmamak için spiritüel uygulama yapma kapasitelerini geliştirmeye çalışmalıdırlar.
Daha kaba ibadet biçimlerinden arayıcının seviyesine göre daha süptil biçimlere kadar gelişimin çeşitli aşamalarından geçelim:
- 1.Bir başlangıç seviyesinde, İlahi Olanla ancak bir ibadet yerine giderek ve bir Tanrı heykeline veya İlahi Varlığın heykeline dua ederek temas kurabileceğimizi hissediyoruz.
- Daha sonra sadece ritüeller yoluyla değil, ibadet yerinde otururken manevi kitaplar okuyarak İlahi Olan ile bir bağlantı hissederiz.
- Sonraki aşamada, kelimelerin bile çok olduğunu hissediyoruz ve sadece bir kilisede veya tapınakta titreşimleri deneyimlemek bizi ruhsal olarak beslemek için yeterli.
- Bundan sonra bir ibadet yerine gitmemize bile gerek yoktur, ancak Tanrı’yı doğanın güzelliğinde deneyimleyebiliriz; dağlarda, sakin bir gölde vb.
- Daha da yüksek bir seviyede, artık doğaya ihtiyacımız yok, ancak Tanrı’yı günlük yaşamda deneyimleyebiliriz. Bir gecekondu mahallesi gibi tatsız bir yerde veya bir savaş bölgesinin ortasında olsak bile, Tanrı’nın varlığının rahatlatıcı battaniyesini algılayabilir ve orada yüreklerimizin sessiz huzurunda O’na ibadet edebiliriz.